سرنوشت فدک در طول تاریخ خلفا

• وضعیت فدک از زمان ابوبکر تا عبدالعزیز
• فدک در زمان عمر بن عبدالعزیز
• فدک در زمان بنی امیه و بنی عباس
• فدک در زمان مأمون
• فدک در زمان متوکل

وضعیت فدک از زمان ابوبکر تا عبدالعزیز

ابوبکر فدک را از فاطمه علیهاسلام گرفت و حتی یک بار هم که در نامه‌ای آن را به فاطمه بازگرداند، عمر آن را به اجبار گرفت و پاره کرد.
هنگامی که عمر به خلافت رسید، فدک را به ورثه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بازگرداند.
هنگامی که عثمان به خلافت رسید فدک را به مروان بن حکم داد.
هنگامی که معاویه به خلافت رسید یک‌سوم فدک را به مروان، یک‌سوم آن را به فرزند عثمان و یک سوم آن را به یزید بخشید.
هنگامی که مروان به خلافت رسید، فدک را به پسرش عبدالعزیز داد، عبدالعزیز هم آن را به پسرش عمر بن عبدالعزیز بخشید.

فدک در زمان عمر بن عبدالعزیز

هنگامی که عمر بن عبدالعزیز به خلافت رسید، خطبه‏ای ایراد کرد و گفت: فدک از جمله اموالی است که خداوند آن را به رسولش بخشیده و مسلمانان برای فتح آن جنگی نکرده‏اند؛ لذا مسلمین در این باره حقی ندارند. اکنون که فدک در دست من است آن را به صاحب اولیه‏اش برمی‌گردانم.
از آن پس تا پایان خلافت عمر بن عبدالعزیز، فدک در دست فرزندان فاطمه علیهاسلام بود.

فدک در زمان بنی امیه و بنی عباس

هنگامی که یزید بن عبدالملک به خلافت رسید فدک را تصاحب کرد. از آن به بعد، فدک در بین بنی مروان دست به دست گشت تا دوران خلافت بنی امیه به سر آمد.
هنگامی که ابوالعباس سفاح - سرسلسله بنی عباس - به خلافت رسید، فدک را به عبدالله بن حسن بن حسن بن علی بن ابیطالب (یعنی نوه امام مجتبی علیه السلام ) بازگرداند.
هنگامی که منصور دوانیقی به خلافت رسید فدک را از دست فرزندان امام مجتبی گرفت.
هنگامی که مهدی عباسی به خلافت رسید فدک را به فرزندان حضرت فاطمه علیهاسلام بازگرداند. پس از او موسی و برادرش آن را از خاندان فاطمه پس گرفتند.

فدک در زمان مأمون

در سال 210 هجری قمری، هنگامی که مامون به خلافت رسید فدک را به فرزندان حضرت فاطمه علیهاسلام بازگرداند و در نامه‏ای به عاملش در مدینه چنین نوشت: فدک را رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به فاطمه علیهاسلام بخشیده است و این امری است روشن و قطعی، و در بین آل رسول الله هیچ اختلافی در آن نیست.

فدک در زمان متوکل

هنگامی که متوکل به خلافت رسید، فدک را از فرزندان فاطمه علیهاسلام گرفت و به مصارف قبل از زمان مأمون رساند.


منابع:
فاطمه الزهرا رحمانی/ 435 تا 438.